Ο νομπελίστας οικονομολόγος Μάικλ Σπενς, μιλώντας προς τους Financial Times στο πλαίσιο ενός αφιερώματος που δημοσιεύτηκε στις 30 Ιουλίου με τίτλο «η κρίση της μεσαίας τάξης στην Αμερική», εμφανιζόταν εξαιρετικά ανήσυχος. «Έχω ένα αίσθημα που με κατατρώει όσον αφορά το μέλλον της Αμερικής. Όταν οι άνθρωποι χάνουν το αίσθημα της αισιοδοξίας, τα πράγματα τείνουν να γίνουν πιο ρευστά. Το μέλλον που φοβάμαι περισσότερο για την Αμερική είναι η Λατινική Αμερική: μια κοινωνία με ολοένα μεγαλύτερες ανισότητες, η οποία θα είναι ευάλωτη σε βίαιες μετατοπίσεις (...) Δείτε τι συμβαίνει με το Tea Party. Αν και δεν συμφωνώ με τις απόψεις τους, τα μέλη του είναι Αμερικανοί των μεσαίων στρωμάτων, οι οποίοι υπέφεραν σιωπηρά επί χρόνια».
Περίπου 3,5 χρόνια νωρίτερα, στις 9 Απριλίου του 2007 -προτού καν, δηλαδή, εκδηλωθεί η μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση- η εφημερίδα The Guardian έφερνε στη δημοσιότητα μια μελέτη του βρετανικού υπουργείου Άμυνας για τις απειλές και προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας τις επόμενες δεκαετίες. Εκεί, ανάμεσα στα άλλα, οι συντάκτες εκτιμούσαν ότι «τα μεσαία στρώματα θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε μια επαναστατική τάξη, αναλαμβάνοντας τον ρόλο τον οποίο ο Μαρξ επιφύλασσε για το προλεταριάτο».
Επιστρέφοντας στο σήμερα, είναι σαφές ότι κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα εάν η ανάκαμψη είναι οριστική ή επίκειται μια δεύτερη συνεχόμενη ύφεση στον ανεπτυγμένο κόσμο. Το σίγουρο, πάντως, όσον αφορά τις μεσαίες τάξεις, είναι ότι πλήττονται βίαια από τη λιτότητα, την άγρια φορολόγηση και την έλλειψη ρευστότητας -και ναι μεν δεν έχουν αποκτήσει επαναστατικά χαρακτηριστικά, όμως μεγάλο τμήμα τους έχει ήδη «προλεταριοποιηθεί» (επιβεβαιώνοντας την πρόβλεψη που επακριβώς είχε κάνει ο Μαρξ για τις περιόδους των μεγάλων κρίσεων).
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στις τάξεις της νέας γενιάς, του φυσικού αιμοδότη των μεσαίων τάξεων της Ευρώπης και των ΗΠΑ μεταπολεμικά. «Η ποίηση και η μουσική που συνόδευαν την εκδήλωση για την έναρξη του Παγκόσμιου Έτους της Νεολαίας δεν μπόρεσαν να απαλύνουν την εικόνα: το παρόν και το μέλλον είναι μαύρα για τους νέους. Μεγάλα θύματα της κρίσης του 2008-'09, μοιάζουν να έχουν συνθηκολογήσει, σε βαθμό που αρκετοί να κάνουν λόγο για τη χαμένη γενιά», έγραφε πρόσφατα η γαλλική εφημερίδα le Monde, παρουσιάζοντας στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εργασίας, σύμφωνα με τα οποία 81 εκατ. νέοι ηλικίας 16-24 ετών είναι σήμερα άνεργοι!
Δεν είναι να απορεί, λοιπόν, κανείς για την ανησυχία που διακατέχει πολλούς αξιωματούχους των διεθνών οργανισμών και υπηρεσιών. Ούτε προκαλούν έκπληξη οι ολοένα πιο συχνές αναφορές στο ενδεχόμενο η κρίση να απειλήσει τις δημοκρατίες ή να οδηγήσει ακόμη και στο ξέσπασμα πολέμων. Κάτι ήξερε, φαίνεται, το Κολέγιο Πολέμου του αμερικανικού Πενταγώνου όταν, τον Δεκέμβριο του 2008 προειδοποιούσε πως η κρίση μπορεί να οδηγήσει «σε εκτεταμμένη αναταραχή και ανάγκη χρήσης του στρατού για την επιβολή της τάξης».
Είναι, πιθανότατα, ο ίδιος λόγος που κάνει τον Γκίντεον Ραχμάν να ισχυρίζεται ότι η κατάρρευση της Lehman Brothers ήταν πιο σημαντική από εκείνη των Δίδυμων Πύργων...
«Όσο λιγοστεύει η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, οι άνθρωποι ενδέχεται να στραφούν σε μη παραγωγικές ή και βίαιες δραστηριότητες, που πιθανόν να οδηγήσουν στην αστάθεια, την κατάρρευση της δημοκρατίας, ακόμη και στον πόλεμο». Αυτό ισχυρίστηκε ο γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, στη συνδιάσκεψη του Όσλο με θέμα την αντιμετώπιση του τεράστιου προβλήματος της ανεργίας. «Είναι κάτι περισσότερο από τον κίνδυνο της μακροοικονομικής σταθερότητας, κινδυνεύει η σταθερότητα του κόσμου μας», πρόσθεσε ο Ντομινίκ Στρος-Καν, τονίζοντας ότι η κρίση δεν θα ξεπεραστεί, αν δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ανεργίας.
Πρέπει ίσως να αναρωτηθεί κανείς, ποιανού κόσμου η σταθερότητα κινδυνεύει, αυτού που δημιούργησε το κεφάλαιο με τις τεχνιτές κρίσεις του, ή του κόσμου της κεφαλαιακής παγκοσμιοποίησης των ανά την υφήλιο εβραϊκών λόμπυ!!
Και φτάνουμε, στις κριτικές, έγκριτων ευρωπαίων οικονομολόγων και δη γερμανών, για τα πιθανά αποτελέσματα της πολιτικής της σκληρής λιτότητας που εφαρμόζεται τελευταία στην Ελλάδα.
Σε συνέντευξή του στο γερμανικό μέσο ενημέρωσης, ο Γερμανός οικονομολόγος κ.Μπόφινγκερ χαρακτήρισε ως "δυσβάστακτο το ελληνικό πρόγραμμα λιτότητας" ενώ επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι "το πρόγραμμα είναι περισσότερο αυστηρό από όσο αντέχει η χώρα και με αποτελέσματα πολύ μακροπρόθεσμα. Ακόμη κι αν όλα έχουν τελικά καλή έκβαση, τα επόμενα δύο χρόνια η ανεργία θα ανέβει αισθητά, όπως και το χρέος, γιατί με αυτό το σχέδιο πρέπει να περιοριστούν καταρχήν τα επιπλέον χρέη, αλλά το ύψος του χρέους θα είναι τέτοιο, ώστε ο συντελεστής χρέος / ρυθμός ανάπτυξης θα ανέβει σε δισθεώρητα ύψη. Και με όλα αυτά οι Έλληνες θα αναρωτηθούν σε ένα - δύο χρόνια, αν άξιζε τον κόπο η θυσία, και εφόσον το χρέος και η ανεργία ανεβαίνουν, αν είναι σκόπιμη η παραμονή στη ζώνη του ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα θα πρέπει να γίνουν σκέψεις ώστε να βρεθούν λύσεις για να ξεπεράσει η Ελλάδα αυτήν την δύσκολη φάση".
Πρέπει ίσως να αναρωτηθεί κανείς, ποιανού κόσμου η σταθερότητα κινδυνεύει, αυτού που δημιούργησε το κεφάλαιο με τις τεχνιτές κρίσεις του, ή του κόσμου της κεφαλαιακής παγκοσμιοποίησης των ανά την υφήλιο εβραϊκών λόμπυ!!
Και φτάνουμε, στις κριτικές, έγκριτων ευρωπαίων οικονομολόγων και δη γερμανών, για τα πιθανά αποτελέσματα της πολιτικής της σκληρής λιτότητας που εφαρμόζεται τελευταία στην Ελλάδα.
Σε συνέντευξή του στο γερμανικό μέσο ενημέρωσης, ο Γερμανός οικονομολόγος κ.Μπόφινγκερ χαρακτήρισε ως "δυσβάστακτο το ελληνικό πρόγραμμα λιτότητας" ενώ επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι "το πρόγραμμα είναι περισσότερο αυστηρό από όσο αντέχει η χώρα και με αποτελέσματα πολύ μακροπρόθεσμα. Ακόμη κι αν όλα έχουν τελικά καλή έκβαση, τα επόμενα δύο χρόνια η ανεργία θα ανέβει αισθητά, όπως και το χρέος, γιατί με αυτό το σχέδιο πρέπει να περιοριστούν καταρχήν τα επιπλέον χρέη, αλλά το ύψος του χρέους θα είναι τέτοιο, ώστε ο συντελεστής χρέος / ρυθμός ανάπτυξης θα ανέβει σε δισθεώρητα ύψη. Και με όλα αυτά οι Έλληνες θα αναρωτηθούν σε ένα - δύο χρόνια, αν άξιζε τον κόπο η θυσία, και εφόσον το χρέος και η ανεργία ανεβαίνουν, αν είναι σκόπιμη η παραμονή στη ζώνη του ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα θα πρέπει να γίνουν σκέψεις ώστε να βρεθούν λύσεις για να ξεπεράσει η Ελλάδα αυτήν την δύσκολη φάση".
Αυτούς τους τεράστιους κινδύνους που ενέχει η σκληρή πολιτική λιτότητας για την Ελλάδα, επισήμανε πρόσφατα και ο πρόεδρος του γερμανικού IFO - Ινστιτούτο Οικονομικών Επιχειρηματικών Μελετών του Μονάχου - Χανς Βέρνερ Ζιν, κατά τη διάρκεια συνάντησης πολιτικών και επιχειρηματικών ηγετών που έγινε στο Τσερνόμπιο της Ιταλίας.
«Είναι αδύνατο να περικόψουν τους μισθούς κατά 30% χωρίς σημαντικές ταραχές», σημείωσε, για να προσθέσει: «Η πολιτική της αναγκαστικής εσωτερικής υποτίμησης, ο αποπληθωρισμός και η συνεχής ύφεση θα μπορούσαν να οδηγήσουν την Ελλάδα στο χείλος του εμφυλίου πολέμου».
Την ίδια ώρα, όμως, μέσα στον Δεκέμβριο ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος IFO βρίσκεται στα ύψη. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών Μελετών του Μονάχου που επιμελείται τη σχετική έρευνα, ο δείκτης ανεβαίνει για 7η συνεχή φορά και φτάνει στις 109,9 μονάδες. Πρόκειται για την υψηλότερη τιμή των τελευταίων 20 ετών. Αναλυτές που προέβλεπαν αυτή τη φορά ελαφρά υποχώρηση δεν επιβεβαιώθηκαν τελικά.
Η ευφορία που επικρατεί στις περισσότερες γερμανικές επιχειρήσεις αποδίδεται στην αύξηση των εξαγωγών αλλά και των επενδύσεων. Την ίδια ώρα η καταναλωτική διάθεση των Γερμανών βρίσκεται στα ύψη, ειδικά δε λόγω των Χριστουγέννων ο τελευταίος μήνας του χρόνου ήταν ένας πολύ καλός μήνας, αλλά κυρίως στις επενδύσεις.
Η κρίση φαίνεται να έχει ξεχαστεί. «Η βιομηχανία δεν εκλαμβάνει την κρίση χρέους σαν επιβάρυνση, καθώς Ιρλανδία και Ελλάδα παίζουν ελάσσονα ρόλο ως εξαγωγικές αγορές», υποστηρίζει ο αναλυτής της DekaBank Αντρέας Σόιερλε.
Η ευφορία που επικρατεί στις περισσότερες γερμανικές επιχειρήσεις αποδίδεται στην αύξηση των εξαγωγών αλλά και των επενδύσεων. Την ίδια ώρα η καταναλωτική διάθεση των Γερμανών βρίσκεται στα ύψη, ειδικά δε λόγω των Χριστουγέννων ο τελευταίος μήνας του χρόνου ήταν ένας πολύ καλός μήνας, αλλά κυρίως στις επενδύσεις.
Η κρίση φαίνεται να έχει ξεχαστεί. «Η βιομηχανία δεν εκλαμβάνει την κρίση χρέους σαν επιβάρυνση, καθώς Ιρλανδία και Ελλάδα παίζουν ελάσσονα ρόλο ως εξαγωγικές αγορές», υποστηρίζει ο αναλυτής της DekaBank Αντρέας Σόιερλε.
Και τα λόγια αυτού του σοβαρού αναλυτή έχουν 'βαρύνουσα' σημασία. Σωστά, πλέον δεν παίζουν κανένα ρόλο οι νότιες χώρες, και ειδικά η Ελλάδα. Αφού οι κύριοι Γερμανοί με την συνδρομή των εκάστοτε κυβερνώντων, ξεζούμησαν την Ελλάδα υπερχρεώνοντάς την με συνεχείς δανεισμούς, έχοντας λειτουργήσει ως οι χειρότεροι και πλέον αδίστακτοι τοκογλύφοι, αδιαφορώντας ακόμα και για τις αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων όσον αφορά τις πολεμικές αποζημιώσεις, οι οποίες με τους συνεχείς ανατοκισμούς για τα 60 χρόνια απο τον πόλεμο, με το απλό διεθνές επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας του 5%, θα είχε διαγράψει στην κυριολεξία το σημερινό Δημόσιο Χρέος. Τι απομένει; ΧΤΥΠΗΜΑ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ. Αυτό όμως προϋποθέτει βαρβάτο αρχηγό κράτους. Και αυτό δεν το διαθέτει τουλάχιστον αυτή τη στιγμή η Ελλάδα, όπως πιστεύω ότι και κανένας απ' τους σημερινούς πολιτικούς αρχηγούς μπορεί να σηκώσει αυτό το πραγματικό βάρος των ευθυνών στις πλάτες του........