Σκιές αβεβαιότητας από το Βερολίνο

άρθρο του Κώστα Ράπτη

Βιαστικοί και υπεραισιόδοξοι αποδείχθηκαν όσοι θεώρησαν ότι η παρούσα φάση του ελληνικού δράματος ρυθμίσθηκε κατά την συνάντηση Merkel-Sarkozy, οπότε, σε ένα συμβιβασμό, ο οποίος χαρακτηρίσθηκε στον διεθνή Τύπο ως «υποχώρηση» της Γερμανίδας καγκελαρίου, συμφωνήθηκαν τα «τέσσερα όχι», όπως τα κωδικοποίησε ο Γάλλος πρόεδρος:

• όχι στην καθυστέρηση της λήψης απόφασης μέχρι το Σεπτέμβριο,
• όχι στην σύγκρουση με την ΕΚΤ,
• όχι σε οποιαδήποτε μη εθελοντική «συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα» στο επόμενο πακέτο στήριξης της Ελλάδας,
• όχι στο «πιστωτικό γεγονός».

Ωστόσο, άρκεσαν ελάχιστα 24ωρα για να αρχίσει να εκπέμπεται στο Βερολίνο εκ νέου η συνήθης «κακοφωνία», ενώ παράλληλα από μη επίσημα χείλη άρχισαν να διατυπώνονται απόψεις που έως τώρα αποτελούσαν ταμπού στη δημόσια συζήτηση της Γερμανίας.....

«Εθελοντική» μεν, «ουσιαστική» δε, πρόκειται να είναι η συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών, διαβεβαίωσε το κομματικό της ακροατήριο η Angela Merkel το Σάββατο, μιλώντας ενώπιον 140 προέδρων νομαρχιακών οργανώσεων της Χριστιανοδημοκρατικής παράταξης, προσθέτοντας ότι οι τεχνικές πλευρές είναι ακόμη ανοιχτές προς διαπραγμάτευση.

«Ποσοτικά μετρήσιμη, αξιόπιστη και δεσμευτική» δήλωσε ότι θέλει τη συμμετοχή των ιδιωτών και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schaeuble, τον οποίο δημοσίευμα της ηλεκτρονικής σελίδας του περιοδικού Der Spiegel ήθελε να εκπονεί συμβιβαστική πρόταση προς την ΕΚΤ, για διπλασιασμό των εγγυήσεων των κρατών μελών προς το EFSF, ομόλογα του οποίου θα καταθέτουν οι ελληνικές τράπεζες στην Φραγκφούρτη ως ενέχυρο για την χρηματοδότησή τους. Ωστόσο, μη κατονομαζόμενη γερμανική κυβερνητική πηγή, δήλωσε την Κυριακή στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η πρόταση δεν βρίσκεται πλέον πάνω στο τραπέζι, καθώς αναζητούνται οι λιγότερες δυνατές «ανεπιθύμητες παρενέργειες».

Την ίδια ώρα, στον γερμανικό κυβερνητικό συνασπισμό, εμφανής είναι η ενόχληση από τα ανακοινωθέντα κατά τη συνάντηση Merkel-Sarkozy. «Αυτή δεν είναι η μορφή συμμετοχής των ιδιωτών που ζήτησε η Bundestag» δήλωσε ο υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής των Ελευθέρων Δημοκρατών Frank Schaeffler. «Χρειάζεται κούρεμα του χρέους και αυτό εθελοντικά δεν γίνεται» πρόσθεσε ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Χριστιανοδημοκρατών Manfred Kolbe. «Εδώ και ένα χρόνο οι ειδικοί μου λένε, ότι είναι απαραίτητη η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Η ώρα της συμμετοχής των ιδιωτών έφθασε» τόνισε ο χριστιανο-κοινωνιστής πρωθυπουργός της Βαυαρίας Horst Seehofer.

Όμως τα πιο θεαματικά δεν προέρχονται από το πολιτικό προσωπικό, αλλά από το περιοδικό Der Spiegel, το οποίο στο εξώφυλλο του τεύχους της Δευτέρας υπό τον τίτλο «Ξαφνικός και αναμενόμενος» (λογοπαίγνιο με τον «αδόκητο χαμό» των επικήδειων) περιγράφει τον θάνατο του ευρώ, το φέρετρο του οποίου, στο εντυπωσιοθηρικό εξώφυλλο, καλύπτει η ελληνική σημαία.

Το σχετικό άρθρο μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «η ΟΝΕ εξελίσσεται στον μεγαλύτερο κίνδυνο για το μέλλον της Ευρώπης: Το ευρώ αλυσοδένει μεταξύ τους ασύμβατες μεταξύ τους εθνικές οικονομίες. Ωστόσο ο πολιτικός κόσμος επενδύει σε νέα προγράμματα. Πρόκειται για λάθος δρόμο» και ότι «το παλιό ευρώ, στην αρχική του σύλληψη, δεν υπάρχει πια, η ΟΝΕ δεν λειτουργεί. Χρειαζόμαστε ένα σχέδιο Β». Περιγράφοντας τις κοινωνικές αντιδράσει, ιδίως των νέων, στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, όπου, όπως σημειώνει έχουν ήδη πέσει δύο κυβερνήσεις λόγω της κρίσης χρέους, αλλά και την άνοδο της ακροδεξιάς στον όλο και πιο ανήσυχο πλεονασματικό Βορρά, το Spiegel παρατηρεί πως «το ευρώ, που είχε στόχο να ενώσει την Ευρώπη, εξελίχθηκε στον μεγαλύτερο κίνδυνο για το μέλλον της».

Το ελληνικό χρέος δεν θα αποτελούσε πρόβλημα για τους λοιπούς εταίρους, αν δεν υπήρχε νομισματική ένωση, υποστηρίζει το Der Spiegel (απομονώνοντας τεχνηέντως την ελληνική περίπτωση). Τώρα όμως, θα πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στην απειλή ενός ντόμινο, σε περίπτωση που η Ελλάδα αφεθεί να καταρρεύσει, ή στη συνέχιση των χρηματοδοτικών πακέτων, οπότε «η ΟΝΕ θα καταλήξει αναδιανεμητική ένωση -κάτι που οι επινοητές του κοινού νομίσματος ήθελαν οπωσδήποτε να αποφύγουν».

Πρόκειται ακριβώς για το στρατηγικό δίλημμα που αντιμετωπίζουν οι γερμανικές ελίτ, και το οποίο ένα τμήμα τους δεν θα δίσταζε και να αρνηθεί ολοκληρωτικά, μαζί με την ίδια την ευρωζώνη - αν κρίνουμε τουλάχιστον από το δημοσίευμα, που το ύφος του δεν παραπέμπει σε γνώριμα καταστροφολογικά προηγούμενα (προς πειθαναγκασμό είτε του εγχώριου κοινού, είτε και των εταίρων) για τη διαφύλαξη της «υπέρτατης κατάκτησης» του ευρώ.

Διότι, πράγματι, «σχέδιο Β», σημαίνει είτε κινήσεις «εμβάθυνσης», είτε συρρίκνωση, αν όχι κατάλυση της ευρωζώνης. Και επ’ αυτού, η πρόσφατη γαλλο-γερμανική σύγκρουση αποκαλύπτει πλήρη αντιστροφή των ρόλων ανάμεσα στο Βερολίνο που έβλεπε την ευρωπαϊκή προοπτική ως προβολή της δικής του ομοσπονδιακής συγκρότησης και το Παρίσι που επέμενε στην έννοια της διακυβερνητικής συνεργασίας. Όπως έχουν αντιστραφεί και οι συμμαχίες, διότι οι «αγορές» και η ΕΚΤ, στις οποίες η Merkel προσέβλεπε για την πειθάρχηση των κρατών-μελών, έχουν πλέον ως εκφραστή των ανησυχιών τους τον Sarkozy.

Σε κάθε πεδίο, από την κρίση χρέους, μέχρι την ηχηρή αυτοεξαίρεση του Βερολίνου από την ΝΑΤΟϊκή επέμβαση στη Λιβύη, φθάνοντας μέχρι το αιφνίδιο τέλος της πυρηνικής ενέργειας στη Γερμανία (που ανατρέπει πολλές ισορροπίες από «τα Ουράλια μέχρι τον Ατλαντικό»…), η ίδια γερμανική αυτάρκεια, μόνο το δρόμο για νέες εκρηκτικές τριβές μεταξύ εταίρων μπορεί να ανοίγει.

πηγή: 'CAPITAL'